عوامل دیسک کمر

عوامل دیسک کمر کدامند؟

از مهمترین عوامل دیسک کمر فشار زیاد و ناگهانی مانند زمین ‌خوردن،بلندکردن یک جسم سنگین و یا تصادفهای رانندگی  می باشد، از سایر عوامل ایجاد دیسک کمر نیز اعمال فشارهای کم اما مداوم می باشد، مثلا یک فرد سالها به مدت طولانی پشت میز کار خود می نشیند و تدریجا دیسک کمر را تحریک می کند، در این حالت دیسک کمر بعد از چندین سال رخ می دهد اما علت آن را باید در تمام سال هایی در نظر گرفت که فرد بدون ورزش و تناوب در کار طولانی نشسته است.

زمانی که بیمار به سمت جلو خم می‌شود یا به سمت عقب خم می شود و یا بدن را  به یک سمت می‌چرخاند دیسک های کمر بیشتر به سمت عقب فشرده می‌شوند.زمانی که فرد به‌طور مداوم به جلو خم شود یا بارها با چرخش بدن مواجه باشد، احتمال دیسک کمر افزایش می‌یابد.

درمان دیسک کمر

دیسک کمر روشهای درمانی متفاوتی دارد که بسته به شدت دیسک کمر و محل دیسک با دستور پزشک متخصص دیسک کمر انجام می شود و پزشک متخصص دیسک کمر خوب در صورت امکان اولین و ساده ترین درمان دیسک کمر یعنی درمان طبی را آغاز می کند.

1- درمان غیر جراحی دیسک کمر (درمان بدون جراحی دیسک کمر)

به درمان‌های غیر جراحی در اصطلاح پزشکی در مان طبی یا حمایتی گفته می‌شود . برای درمان حمایتی دیسک کمر درمانهای متعددی وجود دارد که شامل مصرف داروهای ضد التهاب،فیزیوتراپی،طب سوزنی،اولترا سوند،دیاترمی،استفاده از بریس کمری،استراحت در بستر و کشش کمری می‌باشد . ساده ترین درمان دیسک کمر استراحت است اما باید توجه داشت که برخلاف تصور عامه مردم استراحت طولانی مدت توصیه نمی‌شود زیرا خود استراحت باعث ضعف عضلانی و بدتر شدن وضع بیماری می‌شود، استراحت کوتاه مدت برای مدت دو روز توصیه می‌شود. در این روش درمان دیسک کمر بهترین وضعیت برای بیمار استراحت در حالت جنینی است یعنی توصیه می‌شود بیمار به یک پهلو بخوابد ، هر دو اندام تحتانی را به سمت شکم خم کند و یک بالش بین زانوها بگذارد. در این وضعیت فشار از روی ریشه عصبی و دیسک برداشته می شود. و اگر آسیب دیسک خفیف باشد به دیسک کمر فرصت جوش خوردن می دهد.

2- درمان جراحی بسته دیسک کمر
یکی از راه‌های پیشرفه ولی تهاجمی‌تر درمان دردهای کمر و اندام‌های تحتانی تزریق اپی دورال می‌باشد. وقتی مثلاً 1٬000 میلی‌گرم از یک دارو از طریق خوراکی یا تزریق عضلانی وارد بدن می‌شود چند میلی‌گرم از آن به ناحیه ایجادکننده درد که در اصطلاح پزشکی ژنراتور درد نامیده می‌شود، می‌رسد . حال اگر تمامی 1٬000 میلی‌گرم دارو را در نزدیک ژنراتور درد تزریق کنیم قاعدتاً مقدار زیادی دارو به آن ناحیه رسیده‌ و موجب کاهش درد و التهاب می‌شود . برای این منظور مخلوطی از یک داروی استروئید طویل الاثر با یک داروی بی حسی در ناحیه اپیدورال تزریق می شود . همان‌طورکه قبلاً هم گفته شد تزریق در اتاق عمل و در زیر دستگاه فلوروسکوپی یا سی‌تی‌اسکن انجام می‌شود . فضای اپیدورال در اصطلاح پزشکی به فضایی گفته می‌شود که درست روی پرده ای است که نخاع و اعصاب را می‌پوشاند . قاعدتاً باید دقت کنیم که هیچ دارویی در داخل پرده پوشاننده سیستم عصبی که در اصطلاح پزشکی دورا نامیده‌ می‌شود وارد نشود زیرا هم خود سوزن و هم داروی تجویز شده ممکن است باعث صدمه عصبی شود . تزریق اپیدورال استروئید معمولاً به مدت 3 هفته باعث کاهش درد و التهاب می‌شود . معمولاً در 70 درصد بیماران درد به‌صورت کوتاه مدت و در 30 درصد موارد درد به صورت درازمدت بهبود می‌یابد.
3- درمان جراحی دیسک کمر
در مواردی که درمانهای حمایتی(طبی) موفق نباشد، یا در بیماری که بهبود یافته در سال بیش از چهار بار عود داشته باشد درمان جراحی برای بیمار توصیه می‌شود. مناسب‌ترین زمان انجام عمل جراحی دیسک یک ماه پس از ایجاد پیدایش درد است. مهم‌ترین عامل ایجادکننده نتیجه خوب در جراحی دیسک کمر انتخاب بیمار مناسب برای جراحی و زمان ایجاد شدن دیسک می‌باشد . فلسفه انجام عمل جراحی برای درمان پارگی دیسک کمر بدین‌گونه است که در دیسک هایی که مقاوم به درمان هستند قطعه‌ای از هسته دیسک در محل پارگی حلقه قرار می گیرد و مانع جوش خوردن پارگی می‌شود. برای درک بهتر این مکانیزم مثالی می‌زنیم فرض کنیم که پوست دست شما پاره شده است قاعدتاً اگر آن را بخیه کنید یعنی دو لبه پوست را به هم نزدیک کنید دو لبه به هم چسبیده و زخم التیام پیدا می‌کند. اما اگر یک جسم خارجی مانند یک قطعه شیشه داخل پوست شما باشد اگر آن را بخیه کنید مجدداً زخم باز خواهد کرد زیرا جسم خارجی نمی‌گذارد که دو لبه پوست به هم برسند. در پارگی دیسک نیز قطعه پاره شده همان‌طورکه در بالا توضیح داده شد مانع جوش خوردن حلقه دیسک می‌شود. درست مانند حالتی که یک جسم خارجی مانندی بین دو لایه پوست بریده شده دست یک نفر قرار می‌گیرد . وقتی جراح قسمت پاره شده را برمی‌دارد دو لبه حلقه دیسک به هم می چسبند و بیمار خوب می شود.

دیسک کمر چیست؟

دیسک کمر به صورت بالشتک یا صفحه‌ای بین دو جسم مهره در ستون فقرات قرار می‌گیرد، دیسک کمر جذب کننده فشارهایی است که به  ستون مهره‌ها وارد می‌شود. بنابراین دیسک‌های کمر همانند یک کمک فنر، ضربات وارده به ستون فقرات را خنثی می‌کنند. دیسک کمر به هنگام اعمال فشار، قابلیت تغییر شکل داشته و بدین طریق شدت ضربات را کاهش می‌دهند. شکل اصلی دیسک‌های کمر زمانی که تحت فشار نباشند، کروی است؛ ولی هنگامی که  دیسک کمر در حد فاصل مهره‌ها قرار می‌گیرد، تحت تأثیر فشار وارده، پهن می‌شود و شکل تخم مرغی به خود می‌گیرند.دیسک‌ها در ناحیه کمری (Lumbar) به علت تحرک زیاد، ارتفاع بیشتری دارند. دو دیسک کمر بین مهره ای L4-L5 و L5-S11 (قسمت پایینی کمر) که از تحرک بالایی برخوردار هستند، نسبت به دیسک‌های کمر فوقانی ضخامت بیشتری دارند.

هر دیسک کمر شامل دو قسمت است:

·         بخش مرکزی بنام هسته دیسک کمر که نرم و مقدار آب آن نسبت به الیاف کلاژن آن بیشتراست. به این قسمت، نوکلئوس پالپوزوس می‌گویند.

هسته دیسک کمر یک بخش وسیع است. دیسک های کمر در طول روز مقداری از آب خود را از دست می‌دهند و درنتیجه کوتاهتر شده، ولی با استراحت دوباره به طول اولیه خود برمی گردند. براین اساس، ممکن است به طور طبیعی اختلاف قدی حدود ۲ سانتی‌متر از صبح تا عصر ایجاد شود.

·         بخش محیطی دیسک کمر که هسته دیسک را دربرمی گیرد. این قسمت، حلقه فیبری یا آنولوس فیبروزوس نامیده می‌شود. جنس بخش محیطی دیسک کمر، فیبری غضروفی (فیبروکارتیلاژ) است.

خاصیت ارتجاعی دیسک کمر بستگی به کافی بودن مقدار آب موجود در هسته مرکزی و سالم بودن حلقه لیفی دیسک کمر دارد.فشارهای اعمال شده به هسته دیسک کمر به بخش محیطی دیسک کمر انتقال می‌یابد. ازاین نظر، بخش محیطی در حفاظت از  قسمت مرکزی دیسک کمر نقش اساسی دارد.چنانکه از دیسک کمر رنج میبرید به قسمت درمان دیسک کمر مراجعه فرمایید.